Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ
'Εχοντας υπόψη: Τις διατάξεις της παρ.3 του Αρθ-3 του Ν-1577/85 (ΦΕΚ-210/Α/85),

αποφασίζουμε:

1. ΣΥΣΤΑΣΗ:

Συνιστάται πρωτοβάθμια Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ) σε κάθε Διεύθυνση Πολεοδομίας, Τμήμα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών καθώς και σε κάθε Πολεοδομικό Γραφείο του Υπουργείου. 'Οπου λόγω ειδικών συνθηκών και κυρίως λόγω ελλείψεως αρχιτεκτόνων δεν είναι δυνατή η συγκρότηση ΕΠΑΕ σε Πολεοδομικό Γραφείο, επιλαμβάνεται η ΕΠΑΕ του αντίστοιχου τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών ή η ΕΠΑΕ της Διεύθυνσης Πολεοδομίας του νομού.
Για τη συνδρομή των "ειδικών συνθηκών" εκδίδεται διαπιστωτική απόφαση του οικείου νομάρχη.
"Σε περίπτωση φόρτου εργασίας, δύναται ο Νομάρχης να συνιστά και δεύτερη πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ σε κάθε Διεύθυνση Πολεοδομίας, τμήμα Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών, καθώς και σε κάθε πολεοδομικό γραφείο".
?(Σ.Σ. Το εντός "..." εδαφ. προσετέθη με την Αποφ-51871/1053/88 (ΦΕΚ-511/Δ/19-7-88).

2. ΣΥΝΘΕΣΗ:

Η ΕΠΑΕ αυτή είναι τετραμελής και αποτελείται:
α) Από έναν (1) υπάλληλο αρχιτέκτονα της οικείας Διεύθυνσης Πολεοδομίας ή του οικείου Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών ή του οικείου Πολεοδομικού Γραφείου, ως προέδρου με τον αναπληρωτή του.
β) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο ΟΤΑ, εκπρόσωπο της οικείας Τοπικής 'Ενωσης, δήμων και κοινοτήτων (ΤΕΔΚ) του νομού, που έχει έδρα η πολεοδομική υπηρεσία με τον αναπληρωτή του.
γ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ) με τον αναπληρωτή του.
δ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα εκπρόσωπο του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών (ΣΑΔΑΣ) ή του τοπικού συλλόγου αρχιτεκτόνων, όπου υπάρχει με τον αναπληρωτή του.

3. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ:

Ο πρόεδρος και τα μέλη των επιτροπών ορίζονται με απόφαση του οικείου Νομάρχη.
Οι ως άνω εκπρόσωποι του ΤΕΕ, του ΣΑΔΑΣ ή του τοπικού συλλόγου αρχιτεκτόνων και της ΤΕΔΚ προτείνονται από τους οικείους φορείς, ύστερα από πρόσκληση του Νομάρχη.

4. ΕΜΠΕΙΡΙΑ:

Τα μέλη της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ πρέπει να διαθέτουν εμπειρία τουλάχιστον 6 χρόνων από την κτήση άδειας άσκησης του επαγγέλματος ή διάκριση (τουλάχιστον "έπαινο") σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ανεξάρτητα από το χρόνο κτήσης άδειας άσκησης επαγγέλματος.
"Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες στις αναφερόμενες στην παρ.2α πολεοδομικές υπηρεσίες που να διαθέτουν τα προσόντα που αναφέρονται στο ανωτέρω εδάφιο, ο νομάρχης δύναται να ορίζει υπαλλήλους αρχιτέκτονες από άλλη υπηρεσία του νομού, που να διαθέτουν τα προσόντα αυτά.
Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες στον αναφερόμενο στην παρ.2β ΟΤΑ, που να διαθέτουν τα ως άνω απαιτούμενα προσόντα, η ΤΕΔΚ δύναται να προτείνει εκπροσώπους της αρχιτέκτονες, που εργάζονται ως υπάλληλοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες στην πόλη ή στο νομό που εδρεύει η ΕΠΑΕ και που να διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα.
Εάν εντός του νομού, δεν υπηρετούν ή δεν εργάζονται αρχιτέκτονες με τα ως άνω απαιτούμενα προσόντα, ορίζονται ως εκπρόσωποι αρχιτέκτονες οι οποίοι διαθέτουν τη μεγαλύτερη εμπειρία, κατά την κρίση του φορέα που τους ορίζει".
?(Σ.Σ. Τα εντός "..." εδαφ. προσετέθησαν με την Αποφ-26976/1297/88 (ΦΕΚ-288/Δ/6-4-88) η ισχύς της οποίας άρχεται από της δημοσιεύσεως στο ΦΕΚ).

5. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ:

Γραμματέας της επιτροπής με τον αναπληρωτή του ορίζονται με την παραπάνω απόφαση, υπάλληλος της οικείας Διεύθυνσης Πολεοδομίας ή του Τμήματος Πολεοδομίας και Πολεοδομικών Εφαρμογών ή του Πολεοδομικού Γραφείου.
Η Επιτροπή είναι σε απαρτία, όταν παρευρίσκονται τρία (3) τουλάχιστον μέλη, από τα οποία υποχρεωτικά ο πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του.
Η απόφαση λαμβάνεται κατά πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας, υπερισχύει η ψήφος του προέδρου.

6. ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ:

Η πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ ασκεί έλεγχο στις παρακάτω περιπτώσεις:

α) Για μερική ή ολική κατεδάφιση, επισκευή, προσθήκη, και κάθε είδους οικοδομική εργασία για κτίρια που βρίσκονται σε ιστορικά κέντρα πόλεων, σε παραδοσιακούς οικισμούς, ή παραδοσιακά κτίρια που έχουν κηρυχθεί διατηρητέα με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων.
Ο έλεγχος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αναγκαίος, ακόμα και για κατασκευές ή εργασίες που δεν απαιτείται έκδοση οικοδομικής άδειας.
β) Για μερική η ολική κατεδάφιση, επισκευή ή προσθήκη σε κάθε κτίριο, που κατά την κρίση της πολεοδομικής υπηρεσίας μπορεί να χαρακτηρισθεί διατηρητέο ή βρίσκεται σε άμεση σχέση με κτίριο που έχει κηρυχθεί διατηρητέο.
γ) Για κατασκευές σε οικισμούς που έχουν χαρακτηρισθεί με απόφαση του Νομάρχη, σύμφωνα με το από ΠΔ/24-4-85 (ΦΕΚ-181/Δ), όπως τροποποιήθηκε με τα από ΠΔ/20-8-85 (ΦΕΚ-414/Δ) και από ΠΔ/14-2-87 (ΦΕΚ-133/Δ), ως αξιόλογοι ή ενδιαφέροντες ανεξάρτητα από τα λοιπά χαρακτηριστικά τους.
δ) Για κτίρια εκτός σχεδίου που ανεγείρονται κατά μήκος εθνικών και επαρχιακών οδών ή κατά μήκος δημοτικών ή κοινοτικών οδών που οδηγούν σε αρχαιολογικούς χώρους ή σε ζώνη 500μ. από τη θάλασσα.
ε) Για κτίρια που ανεγείρονται σε τόπους που έχουν χαρακτηρισθεί ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους ή ως ιστορικοί ή σε οικόπεδα που έχουν άμεση σχέση με διατηρητέο κτίσμα".
?(Σ.Σ. Η περιπτ.ε της παρ.6 τίθεται ως αντικατεστάθη με την Αποφ-28743/364/89 (ΦΕΚ-187/Β/14-3-89).
στ) Για κτίρια, που έχουν ήδη σε πλατείες, σε δρόμους πλάτους μεγαλύτερου ή ίσου των 20μ. ή ανεγείρονται σε δρόμους με στοές και σε δρόμους και σε ζώνες ιδιαίτερης για την πόλη σημασίας κατά την κρίση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας.
ζ) Για κτίρια, που έχουν όψη σε παραλιακές οδούς, εγκεκριμένες ή όχι, σε άλση ή σε χώρους που έχουν καθοριστεί από το ρυμοτομικό σχέδιο σαν "πράσινο", σε περιοχές που έχουν χαρακτηρισθεί σαν "ιδιαίτερου φυσικού κάλλους" ή βρίσκονται μέσα σε αυτές.
η) Για όλα τα ειδικά κτίρια.
θ) Για διαμορφώσεις πλατειών, πεζοδρόμων, ελεύθερων χώρων και για κάθε είδους αντικείμενα ή στοιχεία που τοποθετούνται σε κοινόχρηστους χώρους είτε η κατασκευή απαιτεί οικοδομική άδεια είτε όχι, εκτός από τις περιπτώσεις μελετών και έργων που συντάσσονται ή και εκτελούνται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων.
ι) Για κτίρια που ανεγείρονται σε ζώνες δόμησης που καθορίζονται σε εκτός σχεδίου περιοχές με ειδικά διατάγματα.
ια) Για όλες τις περιπτώσεις που προβλέπονται από το Ν-1577/85 ή από ειδικές διατάξεις.
ιβ) Για περιπτώσεις ένστασης κατά της κρίσης της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας που γίνεται σύμφωνα με την παρ.1 του Αρθ-3 του Ν-1577/85 ή για όσες περιπτώσεις παραπέμπονται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία.

Συνιστάται δευτεροβάθμια Επιτροπή Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ), σε κάθε Διεύθυνση Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων.

2. ΣΥΝΘΕΣΗ:

Η ΕΠΑΕ αυτή είναι πενταμελής και αποτελείται:
α) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο της οικείας Διεύθυνσης Οικισμού, ως προέδρου με τον αναπληρωτή του.
β) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο του Υπουργείου Πολιτισμού με τον αναπληρωτή του.
γ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα υπάλληλο Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) της περιφέρειας που έχει αρμοδιότητα η Διεύθυνση Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων ως εκπρόσωπο της Κεντρικής 'Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) με τον αναπληρωτή του.
δ) Από έναν (1) αρχιτέκτονα εκπρόσωπο του ΤΕΕ με τον αναπληρωτή του.
ε) Από έναν (1) εκπρόσωπο του ΣΑΔΑΣ με τον αναπληρωτή του.

3. ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ:

Ο Πρόεδρος, τα μέλη των επιτροπών και οι αναπληρωτές τους ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων.
Οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Πολιτισμού, το ΟΤΑ, της ΚΕΔΚΕ, του ΤΕΕ και του ΣΑΔΑΣ προτείνονται από τους οικείους φορείς, μετά από πρόσκληση των Διεύθυνσης Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων.

4. ΕΜΠΕΙΡΙΑ:

Τα μέλη της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ πρέπει να διαθέτουν εμπειρία τουλάχιστον 8 χρόνια από την κτήση άδειας άσκησης του επαγγέλματος ή διάκριση (τουλάχιστον βραβείο) σε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, ανεξάρτητα από το χρόνο κτήσης άδειας άσκησης επαγγέλματος.
"Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες στο αναφερόμενο στην παρ.2β Υπουργείο Πολιτισμού, που διαθέτουν τα προσόντα που αναφέρονται στο ανωτέρω εδάφιο, δύνανται να προτείνονται αρχιτέκτονες μηχανικοί που εργάζονται ως υπάλληλοι ή συνεργάζονται με το Υπ. Πολιτισμού στην πόλη που εδρεύει η ΕΠΑΕ ή στους νομούς που έχει αρμοδιότητα η Διεύθυνση Οικισμού, που να διαθέτουν τα προσόντα αυτά.
Σε περίπτωση κατά την οποία δεν υπηρετούν υπάλληλοι αρχιτέκτονες μηχανικοί στον αναφερόμενο στην παρ.2β Υπουργείο Πολιτισμού, που διαθέτουν τα ως άνω προσόντα, η ΚΕΔΚΕ δύναται να προτείνει αρχιτέκτονες μηχανικούς που εργάζονται ως υπάλληλοι ή ελεύθεροι επαγγελματίες στην πόλη ή στο νομό που εδρεύει η ΕΠΑΕ και που διαθέτουν τα κατά το νόμο προσόντα.
Σε περίπτωση που δεν υπηρετούν ή δεν εργάζονται αρχιτέκτονες μηχανικοί με τα ως άνω απαιτούμενα προσόντα, ορίζονται ως εκπρόσωποι αρχιτέκτονες μηχανικοί οι οποίοι διαθέτουν τη μεγαλύτερη εμπειρία κατά την κρίση του φορέα που τους ορίζει".
?(Σ.Σ. Τα εντός "..." εδαφ. προσετέθησαν με την Αποφ-51871/1053/88 (ΦΕΚ-511/Δ/19-7-88).

5. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ:

Γραμματέας της επιτροπής και αναπληρωτής που ορίζεται με την παραπάνω απόφαση υπάλληλος της οικείας Διεύθυνσης Οικισμού του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων.
Η επιτροπή είναι σε απαρτία, όταν παρευρίσκονται τρία (3) μέλη τουλάχιστον από τα οποία υποχρεωτικά ο πρόεδρος ή ο αναπληρωτής του.
Η απόφαση λαμβάνεται κατά πλειοψηφία. Σε περίπτωση ισοψηφίας υπερισχύει η ψήφος του προέδρου.

6. ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ:

Η δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ, ασκεί έλεγχο στις παρακάτω περιπτώσεις:
α) Για κατασκευές που παραπέμπονται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Εργων προκειμένου να προστατευθεί το φυσικό ή το δομημένο περιβάλλον.
β) Για κατασκευές που παραπέμπονται από τις πρωτοβάθμιες ΕΠΑΕ, εάν θεωρηθούν μείζονος ή υπερτοπικής σημασίας.
γ) Για περιπτώσεις ένστασης κατά της απόφασης της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ.
δ) Για κτίρια - τύπους που θα τύχουν πολλαπλής εφαρμογής στην περιοχή αρμοδιότητας της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ (λυόμενα, προκατασκευασμένα, ξύλινα περίπτερα κλπ.). Η έγκριση αυτή δεν αναιρεί την απαίτηση έγκρισης από την πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ για κάθε συγκεκριμένη εφαρμογή του κτιρίου - τύπου.
ε) Για την αξιολόγηση των μελετών που υποβάλλονται στη Διεύθυνση Οικισμού μετά από σχετική προκήρυξη σύμφωνα με τις διατάξεις του Αρθ-5 παρ.2 Ν-1512/85.

Ο έλεγχος των μελετων από τις ΕΠΑΕ ενεργείται σύμφωνα με τα παρακάτω:
α) Οι αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες διαβιβάζουν στην ΕΠΑΕ τις μελέτες ύστερα από τον έλεγχο πληρότητας και εφαρμογής των πολεοδομικών διατάξεων που ισχύουν.
Εφόσον ο μελετητής το επιθυμεί μπορεί να γίνεται από την ΕΠΑΕ έλεγχος της μελέτης στο στάδιο της αρχιτεκτονικής μελέτης όπως αυτή προβλέπεται στο από ΠΔ/9-3-83 "περί τρόπου έκδοσης οικοδομικών αδειών και ελέγχου των ανεγειρομένων οικοδομών" (ΦΕΚ-394/Δ), όπως ισχύει, ή ακόμη στο στάδιο της αρχιτεκτονικής προμελέτης, όπως καθορίζεται στο ΠΔ-696/74 (ΦΕΚ-301/Α).
β) Ο πρόεδρος ορίζει τακτές ημερομηνίες συνεδριάσεων της ΕΠΑΕ. Σε περίπτωση έκτακτης συνεδρίασης κλητεύονται τα μέλη της ΕΠΑΕ από τον πρόεδρο ή το γραμματέα, τρεις (3) τουλάχιστον μέρες πριν από τη συνεδρίαση.
Η ΕΠΑΕ συνεδριάζει τουλάχιστον κάθε 15 μέρες.
γ) Η συζήτηση θέματος στην ΕΠΑΕ μπορεί να αναβληθεί μέχρι 30 μέρες το πολύ για να προσκομιστούν συμπληρωματικά στοιχεία πέρα από τα απαιτούμενα σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις ή να διενεργηθεί αυτοψία.
δ) Οι ενδιαφερόμενοι έχουν το δικαίωμα να παρίστανται στη συνεδρίαση της ΕΠΑΕ για να εκθέσουν τις απόψεις τους, όχι όμως κατά τη λήψη της απόφασης.
ε) Κατά του αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού ελέγχου που ασκείται από την πολεοδομική υπηρεσία σύμφωνα με την παρ.1 του Αρθ-3 του Ν-1577/85 δύναται να υποβάλλεται ένσταση στην πρωτοβάθμια ΕΠΑΕ, που κατατίθεται στην αρμόδια πολ/κή υπηρεσία μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από τη διενέργεια του ελέγχου.
Κατά της απόφασης της πρωτοβάθμιας ΕΠΑΕ δύναται να υποβάλλεται ένσταση στη δευτεροβάθμια ΕΠΑΕ, μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την έκδοσή της. Η ένσταση κατατίθεται στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία που διαβιβάζει το σχετικό φάκελλο στην αρμόδια Διεύθυνση Οικισμού. Η απόφαση της δευτεροβάθμιας ΕΠΑΕ είναι οριστική.
στ) Η τυχόν απορριπτική απόφαση της ΕΠΑΕ πρέπει να αιτιολογείται με σαφήνεια. Η αιτιολογία καταχωρείται με λεπτομέρειες στο σχετικό πρακτικό συνεδρίασης.
ζ) Ο έλεγχος κάθε μελέτης από την ΕΠΑΕ δεν επιτρέπεται να αναιρεί τη δυνατότητα εξάντλησης του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου.
η) Οι μελέτες ελέγχονται από τις ΕΠΑΕ με βάση την αρχιτεκτονική άποψη που επέλεξε ο μελετητής και ο έλεγχος αφορά τη σωστή και ολοκληρωμένη έκφρασή της.

Από της εκδόσεως των αποφάσεων συγκροτήσεως των πρωτοβαθμίων και δευτεροβαθμίων ΕΠΑΕ, καταργούνται οι αντίστοιχες ΕΠΑΕ που λειτουργούν.

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει απο τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 20 Μαίου 1987.

ΣΧΕΤ-ΝΟΜ ΠΔ-696/74. ΠΔ/9-3-83. ΠΔ/24-4-85. ΠΔ/20-8-85. Παρ.2 του Αρθ-5 του Ν-1512/85. Αρθ-3 του ΓΟΚ/85.
ΠΔ/14-2-87. Αποφ-26976/1297/88. Αποφ-51871/1053/88. Αποφ-28743/364/89.