Σας κοινοποιούμε για ενημέρωσή σας την με αρ.Γνωμ-424/26-5-87 του Νομικού Συμβούλου Διοίκησης του ΥΠΕΧΩΔΕ την οποία και αποδεχόμαστε.

Σύμφωνα με την πιο πάνω γνωμοδότηση δεν είναι συνταγματικώς επιτρεπτή η χωροθέτηση τουριστικών εγκαταστάσεων μέσα σε ιδιωτικά δάση ή ιδιωτικές δασικές εκτάσεις.

Ακόμα σύμφωνα με τη γνωμοδότηση αυτή προκειμένου περί της κατασκευής τέτοιων εγκαταστάσεων σε γήπεδα που κατά το υπόλοιπο τμήμα τους αποτελούν ιδιωτικό δάσος ή ιδιωτική δασική έκταση δεν επιτρέπεται η επιφάνεια αυτή να προσμετράται στην υπόλοιπη επιφάνεια του γηπέδου για τον καθορισμό της καλυπτομένης και της δομήσιμης επιφάνειας ακόμα και για το προβλεπόμενο από την παρ.3 του Αρθ-51 Ν-998/79 ποσοστό 10% του ιδιωτικού δάσους ή της ιδιωτικής δασικής έκτασης.

Σχετικά με το υπ' αρ.Εγγρ-20378/1053/87 σας, η γνώμη μας είναι η ακόλουθη.

Ι. Κατά το Αρθ-24 παρ.1 του Συντάγματος "Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωσιν του Κράτους. Το κράτος υποχρεούται να λαμβάνη ιδιαίτερα προληπτικά μέτρα προς διαφύλαξιν αυτού. Νόμος καθορίζει τα αφορώντα εις την προστασίαν των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων.

Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δημοσίων δασών και των δημοσίων δασικών εκτάσεων πλην αν προέχη δια την Εθνικήν Οικονομίαν η αγροτική εκμετάλλευσις τούτων ή άλλη χρήσις εκ δημοσίου συμφέροντος επιβαλλομένη". Εξάλλου κατά το Αρθ-51 παρ.4 του Ν-998/79 "περί προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων" σε συνδυασμό με τις προηγούμενες παραγράφους αυτού, η τουριστική αξιοποίηση των δασών ή των δασικών εκτάσεων ήτοι η κατασκευή πάσης φύσεως εγκαταστάσεων για τη διαβίωση ή αναψυχή των ομαδικώς ή ατομικώς κινουμένων ατόμων και για την ανάλογη διαμόρφωση του όλου χώρου επιτρέπεται μόνο σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα, οικιστική και τουριστική νομοθεσία και μετά από έγκριση του Υπουργού Γεωργίας, η οποία χορηγείται με τις προϋποθέσεις και τους όρους των προηγουμένων παραγράφων του άρθρου αυτού μεταξύ δε των όρων αυτών προβλέπεται στην παρ.3 του ίδιου άρθρου ότι σε καμμιά περίπτωση το σύνολο των διατιθεμένων για την οικοδόμηση χώρων μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του δάσους ή της δασικής έκτασης. Περαιτέρω κατά το Αρθ-1 του ΠΔ/12-5/27-6-84 "Τροποποίηση και συμπλήρωση του από ΠΔ/6-10-78 "περί καθορισμού των όρων και περιορισμών δομήσεως των γηπέδων των κειμένων εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων κλπ." (ΦΕΚ-380/Δ), όπως τροποποιήθηκε με το ΠΔ/27-2-85 (ΦΕΚ-85/Δ), μέχρι την ολοκλήρωση των σχεδίων χρήσης γης για κάθε περιοχή της χώρας, η χωροθέτηση των τουριστικών και ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων γίνεται σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της οικονομικής χωροταξικής και περιβαλλοντικής πολιτικής και για τον σκοπό αυτό, πριν δοθεί η έγκριση καταλληλότητας από τον ΕΟΤ, πρέπει να υποβάλλονται στο Υπουργείο ΠΕΧΩΔΕ, μέσω του ΕΟΤ, ειδικά και γενικά στοιxεία που αφορούν το εγκεκριμένο γήπεδο και στη προγραμματιζόμενη τουριστική - ξενοδοχειακή εγκατάσταση (εδαφ.δ).

Οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΧΟΠ (ήδη ΠΕΧΩΔΕ) εγκρίνουν ή όχι τη χωροθέτηση της συγκεκριμένης τουριστικής - ξενοδοχειακής εγκατάστασης, η έγκριση δε αυτή θεωρείται απαραίτητο στοιχείο του φακέλλου που υποβάλλεται για την έκδοση της οικοδομικής άδειας.

Από τον συσχετισμό των περί δασών διατάξεων των εδαφ.2 και 3 της παρ.1 του Αρθ-24 του Συντάγματος έγινε δεκτό από τη νομολογία του ΣτΕ ότι ο συντακτικός νομοθέτης, ενόψει της επιτακτικής ανάγκης για την προστασία του δασικού πλούτου της χώρας, υποδεικνύει στον κοινό νομοθέτη να μεριμνήσει για την προστασία των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων, θεσπίζοντας συγκεκριμένως τα επιβαλλόμενα για τη διατήρηση, διαφύλαξη και ανάπτυξη αυτών μέτρα, χωρίς να αποκλείονται και επεμβάσεις, εφόσον δεν αλλοιώνεται ή οπωσδήποτε δεν μεταβάλλεται η δασική τους μορφή. Η ως άνω συνταγματική προστασία και μέριμνα αφορά λόγω της αδιάστικτης διατύπωσης του εδαφ.3 της παραγράφου αυτής τόσον στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά δάση. Από τη γενική αυτή απαγόρευση εισάγεται απόκλιση με το επόμενο εδάφιο, με το οποίο παρέχεται στο νομοθέτη η δυνατότητα να επιτρέψει, μόνο όμως προκειμένου περί δημοσίων και όχι ιδιωτικών δασών και δασικών εκτάσεων, τη μεταβολή της δασικής μορφής αυτών, στις περιπτώσεις που προέχει για την εθνική οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση τούτων ή άλλη από το δημόσιο συμφέρον επιβαλλομένη εκμετάλλευση (ΣτΕ-3454/81 (Ολ.), ΣτΕ-2196/82, ΣτΕ-2453/82, ΣτΕ-4005/83, ΣτΕ-2427/84 κα.).

Συνεπώς, κατά τη νομολογία του ΣτΕ η αλλοίωση ή οπωσδήποτε μεταβολή της δασικής μορφής των ιδιωτικών δασών ή δασικών εκτάσεων δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα, έστω και αν τούτο επιβάλλεται για την εξυπηρέτηση υπέρμετρου τυχόν δημοσίου συμφέροντος. Το ΣτΕ από όσα γνωρίζουμε, δεν απασχολήθηκε ειδικότερα για τη συνταγματικότητα της παραπάνω παρ.4 Αρθ-51 του Ν-998/79, πάντως με βάση τις ως άνω κρίσεις αυτού περί της εννοίας των παραπάνω συνταγματικών διατάξεων, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η παράγραφος αυτή, η οποία, σε συνδυασμό με την παρ.3 του ίδιου άρθρου, προβλέπει την οικοδόμηση και συνεπώς την αλλοίωση ή μεταβολή της δασικής μορφής των ιδιωτικών δασών ή δασικών εκτάσεων, έστω και κατά ποσοστό 10% δεν συμπορεύεται με το Σύνταγμα.

ΙΙΙ. 'Ετσι, σε σχέση με τα τιθέμενα ζητήματα, πρέπει να γίνει δεκτό ότι δεν είναι συνταγματικώς επιτρεπτή η χωροθέτηση τουριστικών εγκαταστάσεων μέσα σε ιδιωτικά δάση ή ιδιωτικές δασικές εκτάσεις, εφόσον με τον τρόπο αυτό αλλοιώνεται ή οπωσδήποτε μεταβάλλεται η δασική μορφή αυτών και συνεπώς το Υπ. ΠΕΧΩΔΕ δεν πρέπει κατά τις περιπτώσεις αυτές να εγκρίνει τη χωροθέτηση αυτή. Περαιτέρω, προκειμένου περί κατασκευής τέτοιων εγκαταστάσεων στο ακάλυπτο τμήμα των γηπέδων, που είναι κατά το υπόλοιπο τμήμα ιδιωτικό δάσος ή ιδιωτική δασική έκταση, δεν μπορεί να υπολογισθεί για τον καθορισμό της δομήσιμης επιφάνειας και το ως άνω προβλεπόμενο από την παρ.3 του Αρθ-51 του Ν-998/79 ποσοστό 10% της επιφανείας του ιδιωτικού δάσους ή της ιδιωτικής δασικής έκτασης αφού κατά τα εκτεθέντα δεν επιτρέπεται από το Σύνταγμα η δόμηση αυτών ούτε και κατά το παραπάνω ποσοστό".

ΣΧΕΤ-ΝΟΜ Αρθ-51 Ν-998/79. Εγκ-63/90.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η παρούσα εγκύκλιος ανεκλήθη με την Εγκ-84404/6311/63/5-12-90.